Każdy organizm na Ziemi potrzebuje wody do życia – w mniejszym lub większym stopniu. Niestety, właśnie ta podstawowa potrzeba bywa najczęściej bagatelizowana. Nie inaczej jest w przypadku papug. Woda, a zwłaszcza świeża i czysta, stanowi kluczowy element umożliwiający przebieg podstawowych procesów fizjologicznych. Papugi charakteryzują się szybkim metabolizmem, a ich organizm w około 75% składa się z wody. Z tego względu jej niedobór, nawet krótkotrwały, może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, a w skrajnych przypadkach – do śmierci.
Funkcje wody
Woda pełni w organizmie papugi szereg istotnych funkcji:
- jest rozpuszczalnikiem i nośnikiem składników odżywczych, hormonów i enzymów, niezbędnych do funkcjonowania komórek;
- nawilża stawy;
- działa jako katalizator reakcji metabolicznych;
- zawiera drobne ilości minerałów i cząsteczek związków chemicznych;
- pełni rolę nośnika produktów przemiany materii, które są następnie usuwane z organizmu przez płuca, nerki i wątrobę.
Dlaczego czysta woda jest tak istotna?
W codziennym pośpiechu często zapominamy o wymianie papudze miski z wodą lub uznajemy, że skoro została nalana wczoraj, to wystarczy również na dziś. Ilość wody rzeczywiście ma znaczenie, jednak kluczowa jest jej jakość i czystość. Papuga w ciągu doby, a nawet kilku godzin, może zanieczyścić wodę – załatwiając w niej swoje potrzeby fizjologiczne, wrzucając fragmenty zabawek, resztki jedzenia czy kąpiąc się. Papugi to niezwykle aktywne, a zarazem „nieporządne” zwierzęta, dlatego zanieczyszczenie wody następuje bardzo łatwo. W takiej wodzie szybko namnażają się niebezpieczne bakterie.
O ile w niewielkich ilościach bakterie są naturalnie obecne w środowisku i organizm radzi sobie z nimi bez problemu, o tyle w wodzie pozostawionej na cały dzień ich liczba może osiągnąć poziom groźny dla zdrowia ptaka. Co więcej, nie zawsze zanieczyszczenia widoczne są gołym okiem – często zdradza je śliska warstwa na dnie naczynia, świadcząca o obecności bakterii. Dlatego wodę należy wymieniać regularnie, nawet jeśli wydaje się czysta.
Jaką wodę podawać papugom?
Jeżeli woda z kranu jest bezpieczna dla człowieka, zazwyczaj będzie odpowiednia także dla papugi. Nie ma konieczności podawania wody butelkowanej czy przegotowanej. Woda wodociągowa zazwyczaj przechodzi proces filtracji i oczyszczania. Trzeba jednak uważać na wodę twardą, zawierającą duże ilości minerałów, zwłaszcza żelaza, które może negatywnie wpływać na nerki. Nadmiar tego pierwiastka jest szczególnie niebezpieczny dla lorys i dam, które wymagają diety ubogiej w żelazo.
W przypadku wątpliwości można podawać wodę:
- filtrowaną,
- dejonizowaną,
- butelkowaną (najlepiej w szklanych butelkach, ze względu na ryzyko obecności mikroplastików w opakowaniach plastikowych).
Uwaga na suplementy dodawane do wody: woda z dodatkiem preparatów odżywczych powinna być wymieniana częściej, ponieważ stanowi lepsze środowisko do rozwoju bakterii.
Skutki niedoboru wody
Choć często wydaje się, że „jeden dzień bez świeżej wody to nic poważnego”, badania pokazują coś zupełnie innego. Nawet niewielki ubytek wody w organizmie papugi ma poważne konsekwencje:
- < 5% utraty masy ciała → ospałość, spadek aktywności, pogorszenie jakości upierzenia.
- 5–9% → wyraźne oznaki odwodnienia: zapadnięte oczy, apatia, spowolnione reakcje; często konieczna pomoc weterynaryjna.
- ≥ 10% → stan krytyczny: ryzyko uszkodzenia nerek, zaburzeń krążenia, utraty przytomności, a nawet śmierci.
Badanie „Physiological responses to dehydration in the pigeon, Columba livia domestica” (Arad i in., 1985, Comparative Biochemistry and Physiology) wykazało, że gołębie tracące 5%, 10% i 15,2% masy ciała w różnych temperaturach (25 °C, 36 °C, 40 °C) doświadczały poważnych zmian fizjologicznych: spadku objętości osocza, wzrostu osmolalności oraz zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej.
Podsumowanie
Woda to nie tylko napój – to fundament życia każdej papugi. Od regulacji temperatury ciała, przez wspieranie trawienia i metabolizmu, aż po utrzymanie zdrowych nerek i pięknego upierzenia – wszystko w organizmie ptaka zależy od odpowiedniego nawodnienia.
Źródła : https://www.chewy.com/education/bird/health-and-wellness/water-and-your-pet-bird
Autorzy : Odeta Kozikowska i Wiktor Sopek